Moet de stad Groningen met Ten Boer en Haren één gemeente worden? Met Meerstad erbij? De gemeenteraad antwoordde woensdag 13 maart bij de bespreking van het herindelingsadvies van de Visitatiecommissie in de raadscommissie Financiën niet met een duidelijk ja of nee. De Stad moet bescheiden zijn, eerst moeten de Groningers zelf zeggen wat ze vinden.
De algemene stemming was: gedwongen gemeentelijke herindeling gaat niet werken. “Als je het oplegt, gaan de hakken in het zand”, aldus Wim Moes (PvdA). “Leer mij de Groningers kennen, ik ben er zelf één.” En Bernard Koops (CDA) zei: “Opgelegde herindeling is niet goed voor de samenwerking.”
Referendum
Veel fracties vinden dat de bevolking nu aan het woord moet komen. “Dat wordt hoog tijd”, vond Rosita van Gijlswijk (SP). “Herindeling mag alleen als de inwoners dat willen.” De SP pleit voor een referendum over herindeling bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen. De Partij voor de Dieren steunt dat idee.
Big is niet altijd beautiful
Zelfs de vraag of er überhaupt een herindeling nodig is, beantwoordden niet alle partijen met ja. “De vraag is of herindeling de oplossing is”, vroeg Koops van het CDA zich af. “Big is niet altijd beautiful, arm plus arm blijft arm.” En Moes (PvdA): “Een sterke overheid is niet hetzelfde als een grote overheid. Als je de bestuurskracht wil vergroten, kán kijken naar de gemeentegrenzen een middel zijn. Ik wil een discussie over kwaliteit, niet eerst een discussie over gemeentegrenzen.”
Ziek
De Partij voor de Dieren twijfelt aan het veelgehoorde argument dat grotere gemeenten efficiënter werken. “Veel fusies mislukken”, aldus Kirsten de Wrede. ”Uit onderzoek blijkt dat fusiegemeenten niet per se meer geld opleveren. Grotere gemeenten hebben juist meer ambtenaren in dienst die vaker ziek zijn. De noodzaak van herindeling moet eerst maar eens aangetoond worden. Ik zie er geen heil in.”
Burger
Volgens Koops (CDA) gaat de herindeling van de Visitatiecommissie ‘veel geld’ kosten. GroenLinks-fractievoorzitter Gijsbertsen zei niet per definitie voor herindeling te zijn. “Het gaat erom hoe de gemeente kan voorzien in de vragen van de burger.” Wethouder Van der Schaaf zei: “Bij een herindeling wordt niet alles beter.”
D66 sprak zich duidelijk vóór herindeling uit. “Het is hard nodig op te schalen”, zei fractievoorzitter Luhoff. “Maar het is belangrijk dat dorpen hun identiteit blijven behouden. We moeten hard aan de slag met kleinschaligheid.” VVD-fractievoorzitter Koebrugge zei ‘blij’ te zijn dat de herindelingscommissie adviseert Meerstad bij de gemeente Stad Groningen te trekken.
Bestuurscultuur
Het woord ‘bescheidenheid’ viel vaak in de commissie. “Ik ben geschrokken over de uitspraken in het rapport over de bestuurscultuur”, aldus Van Gijlswijk (SP). “Als Stad past ons bescheidenheid, we moeten ons als grote broer opstellen.” Moes (PvdA): “We moeten als stad bescheiden zijn, de deur open zetten en een luisterende houding aannemen.”
Kritisch
Dat herhaalde wethouder Van der Schaaf. “We moeten als stad een uitnodigende houding aannemen. We willen met de buren in gesprek gaan in plaats van onze visie opdringen.” Hij ging in op de kritiek van de commissie op de bestuurscultuur in Groningen en het ontbreken van de ‘gunfactor’. Het rapport heet ook ‘Grenzenloos gunnen’. Van der Schaaf: “De commissie is er kritisch op dat we als Stad en Ommelanden niet samen tot een visie kunnen komen. Dat moeten we ons aantrekken. We hebben een enorme opgave. Het rapport is een stevige duw in de rug om er harder aan te trekken.”
Mes op de keel
De Groningse raad ergerde zich aan de strakke deadlines van de Visitatiecommissie over de besluitvorming rond de herindeling. OP 1 januari 2018 moet gemeentelijke herindeling rond zijn, vindt de commissie. “Dat is dichterbij dan we denken”, zei Edward Koopmans van de ChristenUnie. “We moeten ons niet het mes op de keel laten zetten.” Vindt ook wethouder Van der Schaaf. “We laten ons niet onder druk zetten door schema’s die niet productief zijn.” Hij zegde een notitie van B&W over de herindeling toe die volgende maand in de raad komt.