Wandelend door het Noorderplantsoen wordt je af en toe verrast door een roodwangschildpad, rustend op een plankje met  zijn bekje tegen een fles drank. Op de achtergrond de zwavelzwammen. Genietend van dit stukje natuurschoon binnen de stadsgrenzen  lieten de karpers zich ook bewonderen met de diverse sprongen boven het water. Er schijnen ook papegaaien voor te komen . Al met al een  exotisch beeld in  het Noorderplantsoen vandaag.

Ook een bijzondere natuurwaarneming in de stad Groningen? Mail naar de redactie.

De roodwangschildpad of roodwangsierschildpad (Trachemys scripta elegans) is een waterminnende schildpad uit de familie moerasschildpadden of Emydidae. Het dier komt van nature voor in het zuiden van de Verenigde Staten en Mexico.

De roodwangschildpad dankt de naam aan de duidelijk zichtbare, donkeromzoomde langwerpige helrode vlek net achter het oog. Het schild is groen met lichtere en donkere vlekken, de randen van de hoornplaten zijn vaak donkerder, maar de tekening vervaagt met de jaren. Mannetjes worden maximaal 20 cm, terwijl vrouwtjes langer dan 30 cm kunnen worden en dan rond de 2 kilogram wegen. Mannetjes zijn naast het kleinere lichaam van vrouwtjes te onderscheiden door de veel langere nagels aan de voorpoten, dikkere staart en meestal grotere en meer afstekende rode vlek, hoewel dit laatste niet altijd te zien is.

Algemeen

De roodwangschildpad is een bekende verschijning omdat deze ondersoort veelvuldig gehouden werd als huisdier. Tegenwoordig wordt deze schildpad niet meer zo massaal verkocht, mede doordat de import tegenwoordig verboden is.

Omdat veelal kleine kinderen in het dier geïnteresseerd waren, en de schildpad meestal met een kant-en-klaar, maar vrij klein ‘aquarium’ werd verkocht, zijn een groot aantal in gevangenschap gehouden exemplaren niet erg oud geworden. Deze leefomgeving bestond veelal uit een ronde plastic bak met een diameter van 30 – 50 centimeter, en een klein eilandje in het midden, vaak met een plastic palmboom als decoratie. Net uit het ei gekropen dieren kunnen enige tijd overleven in een dergelijke behuizing maar na een jaar heeft de schildpad behoefte aan een echt aquarium met een groot watergedeelte en een eveneens behoorlijk landgedeelte met warmtelamp.

De exemplaren die wel wisten te overleven, zijn uiteindelijk veelal gedumpt bij een opvang, maar meestal gewoon in de sloot. Ondanks dat de schildpad inderdaad langzamer groeit dan in de natuur in een te kleine behuizing, wordt het dier langzaam maar zeker toch groter en omdat de leeftijd enkele tientallen jaren kan bedragen blijft geen enkel exemplaar zo klein als bij de aanschaf. Door het dumpen in sloten en vijvers komt de roodwangschildpad in de vrije natuur van Nederland en België regelmatig voor. De soort is verder door import over de hele wereld verspreid.

Als exoot vormt de roodwangschildpad geen gevaar voor de biodiversiteit in westelijk Europa, omdat het te koud is om de eitjes uit te laten komen, maar in sommige streken is de schildpad een ecologische ramp omdat hij andere soorten verdringt. De roodwangschildpad is lang niet zo populair meer en peperduur in vergelijking met enkele decennia geleden. Tegenwoordig is de verkoop van wildvangdieren namelijk verboden en is de ondersoort beschermd. Dat is goed voor de roodwangschildpad, maar niet voor de zaagrugschildpad, geelwangschildpad en roodbuikschildpad en diverse andere (onder)soorten schildpadden omdat deze nu als alternatief massaal worden ingevoerd.

Voedsel en vijanden

De roodwangschildpad is een alleseter die graag planten eet zoals groene bladeren, maar ook diverse groenten en fruit. Een groot deel van het menu bestaat uit vissen, wormen en slakken,  en ook aas wordt wel gegeten.

Natuurlijke vijanden van roodwangschildpadden zijn grote rovende vissen, krokodilachtigen en grotere roofvogels. Roofvogels als reigers lusten waarschijnlijk geen roodwangschildpadden omdat ze te rond en te hard zijn en een reiger de prooi niet kan verscheuren met de poten of snavel. In de Nederlandse natuur komen veel natuurlijke predatoren zoals krokodillen echter niet voor en heeft de roodwangschildpad weinig vijanden. De enige verdediging van de schildpad is de bek, die bij grotere exemplaren maar beter ontzien kan worden vanwege de krachtige kaken en de gekromde, puntige en vlijmscherpe bek-rand.

(bron: wikipedia)