Het college van B&W wil experimenteren in de sociale zekerheid. Het doel is om de sociale zekerheid zo vorm te geven dat mensen hun weg kunnen vinden naar regulier werk, meer participatie en welzijn. Samen met de gemeenten Tilburg, Utrecht en Wageningen is Groningen in gesprek met staatssecretaris Klijnsma over experimenteerruimte van het kabinet. Een experiment dat Groningen daarbij inbrengt is ‘Bijstand op maat’: hierbij kunnen bijstandsgerechtigden bovenop hun uitkering kiezen uit vier of vijf keuzepakketten die het beste bij hun individuele situatie past. Het experiment geeft meer keuzevrijheid en kansen om zelf de regie te nemen.
In zogeheten ‘Veranderlabs’ spreekt de gemeente met burgers en geeft hen een grotere rol bij het formuleren en uitvoeren van beleid. Het veranderlab ‘Innovatie sociale zekerheid’ heeft tot nu toe zeven uitgewerkte ideeën opgeleverd. Bij een van die zeven, ‘Bijstand op maat’, heeft het college van B&W het initiatief.
De weg naar werk en participatie
Wethouder Sociale Zaken Mattias Gijsbertsen: ‘Maatwerk en vertrouwen zijn belangrijke uitgangspunten bij ons idee ‘Bijstand op maat’. Een bijstandsmoeder met beginnende betalingsproblemen zit in een andere situatie dan een alleenstaande met af en toe uitzendwerk en een actief verenigingsleven. Waar we naar zoeken is wat mensen nodig hebben om zelf hun situatie te verbeteren, uit de bijstand te komen en de weg naar werk en participatie te vinden. De bijstand als vliegwiel. Ik verwacht dat experimenten als deze een nieuwe beweging brengen in Bijstandsland. Ruimte en vertrouwen gaan beter werken, dan alleen regels en controles.‘
Zorgverzekering
In het mogelijke experiment ‘Bijstand op Maat’ is de bijstand een soort van zorg-verzekering. De ‘polisvoorwaarden’ van de bijstand worden aangepast door bepaalde bepalingen tijdelijk buiten werking te laten. Er is de uitkering (basisverzekering) waarbij de bijstandsgerechtigde uit vier of vijf keuzepakketten (de aanvullende verzekering) kiest wat het beste bij zijn situatie past. Hierdoor is er keuzevrijheid en meer ruimte om zelf de regie te nemen.
Keuzepakketten
De vijf pakketten zijn: (1) Kosten delen; tijdelijk toestemming om huishoudens te delen om kosten te drukken zonder verlagen uitkering, (2) Bijverdienen en investeren; onbeperkt bijverdienen en investeren in opleiding of netwerk, (3) Ondersteuning op maat; mensen zonder arbeidsplicht mogen verkregen middelen houden en krijgen ondersteuning bij financiën of participatie, (4) Onderling samenwerken; deelnemers verlenen elkaar diensten en maken daar zakelijke afspraken over en (5) Dicht op de huid; intensieve begeleiding op maat afhankelijk van behoefte.
Om ruimte te krijgen voor experimenten trekt Groningen (deels) samen op met de gemeenten Tilburg, Utrecht en Wageningen. Ook zij zijn op zoek naar een andere, effectievere benadering van mensen in de bijstand. In september hebben de gemeenten met staatssecretaris Klijnsma afgesproken om samen op zoek te gaan naar een goede vorm voor experimenten. Eind oktober spreken de vier wethouders sociale zaken van deze gemeenten verder met de staatssecretaris.
Foto: Archief Siebrand Wiegman