Op zondag 2 maart 2008 werd in de Vrijgemaakte Gereformeerde Kerk, ook bekend als de Noorderkerk aan de Akkerstraat in Groningen, de laatste dienst gehouden. Vanwege het teruglopend aantal leden en de grote onderhoudskosten werd de kerk uit 1920 verkocht. Daarmee verloren de Gereformeerde Kerken een van hun beeldbepalende kerkgebouwen in het Noorden. Hoewel het een term is voor de katholieken werd binnen de Vrijgemaakte Gereformeerde gemeente met respect gesproken over de Noorderkerk als ‘de kathedraal van het noorden’

In 1944, het jaar van de breuk in de Gereformeerde Kerken, was het een van de weinige ‘oude’ gereformeerde kerkgebouwen die in handen kwam van de Vrijgemaakten. Het onderhoud van deze grote kerk was heel erg duur en bovendien was de Noorderkerk met 900 zitplaatsen ook te groot geworden voor de gemeente, die in 2008 nog 580 leden telde.

In gedachten ging ik terug naar de zondagochtend eind jaren vijftig van de vorige eeuw toen het gezin Knot zich, rechts afslaand zich naar de Katholieke Kerk aan de Vinkenstraat begaf en onze wederzijdse buren de linkerkant opgingen. Geheel in het zwart gekleed, geen goedemorgen zeggend zoals op andere dagen van de week en een dik gebedenboek onder de arm op weg naar de Noorderkerk.

Het kerkgebouw staat in een oude wijk en men had duidelijk te maken met kerkgenoten die verhuisden en die deels elders gingen kerken. Ook bleek in 2008 dat de gemeente veel ouderen telden mede omdat er een aantal bejaardenhuizen in de wijk staat. Op de zondag zaten er nog maar 250 tot 300 mensen in de kerk om de dienst bij te wonen. Er werd overgegaan tot verkoop van het gebouw waarbij plannen werden bekend gemaakt dat er in en op het terrein van de kerk ruimte zou worden gecreëerd voor rond de 100 appartementen die vooral voor jongeren zouden worden bestemd.

De bouw van de studio’s in de Noorderkerk liep telkens stevige vertraging op. De bezwarencommissie van de gemeente weigerde bijvoorbeeld in eerste instantie de bouwvergunning. De uitspraak van de commissie was voor de protesterende omwonenden een overwinning. Maar ze beseften dat de plannen hiermee niet van de baan waren. Mede gelet op het gegeven dat er al veel meer jongeren in deze Plantsoenbuurt wonen was het voor de protesterende buurtbewoners een doorn in het oog dat er nog veel meer jongeren bij zouden komen. Er werd zelfs gesproken van minimaal 70% van de totale populatie in de wijk.

Ondanks alle acties in de Plantsoenbuurt zijn recentelijk dan toch de werkzaamheden binnen de Noorderkerk begonnen. Gedurende de afgelopen jaren werd de kerk tijdens het zomerfestival Noorderzon bij herhaling als overdekte locatie verkozen voor optredens. Daar is nu een einde aangekomen getuige de foto die recentelijk werd genomen. Van buiten zal er niets aan de Noorderkerk veranderen, van binnen zullen jongeren een woonplek vinden en zullen er dingen gebeuren die zeker niet aan de regels van de Vrijgemaakte Gereformeerde Kerk voldoen.

Hans Knot