Tamara van Ark, staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Vandaag, 27 januari 2020, is het 75 jaar geleden dat het vernietigingskamp Auschwitz werd bevrijd. Wereldwijd wordt vandaag de moord op zes miljoen Joden herdacht. 102.000 van hen kwamen uit Nederland. Evenals de uit Nederland weggevoerde Sinti en Roma kwamen ze naamloos om in Auschwitz, Sobibor, Theresiënstadt, Bergen Belsen en al die andere verschrikkelijke oorden. 102.000 maal de moord op een uniek mens, met een naam en een gezicht.

Om al deze slachtoffers te herdenken, organiseert Herinneringscentrum Kamp Westerbork voor de vierde keer De 102.000 Namen Lezen. Het noemen van hun namen laat zien dat 102.000 geen getal is, maar dat het om 102.000 keer een vader, een moeder, een oma, een broer, een nicht, een vriend gaat.

dirk mulder, oud directeur kamp westerbork

Het lezen van de namen klinkt gedurende zes dagen en vijf nachten, 118 uren achtereen op de plek waar de treinen naar de vernietigingskampen vertrokken. De namen worden in alfabetische volgorde genoemd, van hen die in Nederland werden geboren, maar ook van de Joodse vluchtelingen uit met name Duitsland. Gelezen wordt steeds de voornaam, de familienaam en de leeftijd van ieder slachtoffer. 

Burgemeester Koen Schuiling
Tijdens de eerste Groningse Holocaustherdenking  stond burgemeester Koen Schuiling in een toespraak stil bij de deportatie van Joden uit de gemeente Groningen waarvan hij sinds september burgemeester is.

“Wat me emotioneert is het feit dat heel veel Joden zijn weggevoerd met medewerking van gemeentelijke ambtenaren en politieagenten. Daar schaam ik mij diep voor.”

 

Schrijver Johan van Gelder

We spraken eerder met Johan van Gelder. Hij schreef het Namenboek. In het boek staan de namen van alle Joodse Holocaust-slachtoffers uit de huidige gemeente Groningen vermeld. Het ‘Namenmonument’ dat in het boek van Johan van Gelder is opgenomen laat het gat zien dat er is geslagen in de Joodse gemeenschap door de Duitsers en hun Nederlandse handlangers en zich niet heeft kunnen herstellen.
Hieronder enkele gezichten uit het namenboek:

Er staan ook hier wat Van Gelders in wat innerlijk woede oproept. Deze mensen hadden geen schijn van kans.

Onderbelicht
Van Gelder: “Wat nog eens onderbelicht blijft is de rol van de gemeente Groningen. De Joodse Groningers hebben tegen betaling van een gulden aan leges hun persoonsgegevens moeten afstaan aan de gemeente, die de ‘razzialijsten’ in vijfvoud aan de Duitsers heeft overhandigd.”
“Cort van der Linden, de burgemeester van toen, heeft volop meegewerkt aan de uitvoering van de ‘Jodenwetten’, maar dat wordt onder het tapijt geschoven. Niet ontkend kan worden dat hij te lang is aangebleven en heeft meegewerkt aan de deportatie van de Joden. Toen de Canadezen er waren, keerde hij terug in zijn functie alsof er geen vuiltje aan de lucht was en werd hij geprezen in het Gulden Boek.”

Het zou gepast zijn dat een lang gekoesterde wens om de Stille Tocht in Groningen op 4 mei vanaf de Hereweg via de Folkingestraat naar het Martinikerkhof plaats te laten vinden.

Foto’s: Jan Hendrik van der Veen