Nederlanders denken sterk verschillend over wat zinvolle coronamaatregelen zijn en gaan hier ook zeer verschillend mee om. Dit blijkt uit het grootschalige Lifelines Corona Onderzoek, een initiatief van de Rijksuniversiteit Groningen, UMCG en Lifelines. 40.000 deelnemers hebben sinds maart al 15 keer een uitgebreide vragenlijst ingevuld. De resultaten hiervan zijn te zien op de vernieuwde CoronaBarometer.nl, waar per subgroep resultaten inzichtelijk zijn. Te zien is onder andere dat de verbondenheid met anderen sterk afneemt, met name onder hoogopgeleide mensen. Daarnaast zijn mannen veel vaker bereid zich te laten vaccineren dan vrouwen.
Lage vaccinatiebereidheid bij mensen met een gezin
Een kleine minderheid (11%) van de respondenten geeft aan dat zij zich niet willen laten vaccineren, 41% antwoordt ‘ja’ op de vraag of zij zich willen laten vaccineren. Hoogopgeleiden zijn iets vaker bereid om zich te laten vaccineren dan laagopgeleiden. Volwassenen met kinderen zijn echter aanzienlijk minder bereid zich te vaccineren: 32% antwoord ‘ja’ op de vraag of zij zich willen vaccineren. Ook is te zien dat mannen meer bereid zijn zich te laten vaccineren (51%) dan vrouwen (35%). De groep met de laagste vaccinatiebereidheid zijn laagopgeleide vrouwen met een thuiswonend gezin: 24% geeft aan zich niet te willen laten vaccineren. Toch heeft dat niet te maken met hun vertrouwen in de aanpak van de overheid: die is ook bij deze groep groot.
Inzicht in groep vaccinatietwijfelaars
Uit de data van Lifelines komen dus duidelijke eigenschappen van de groep vaccinatietwijfelaars naar voren. “Aan de hand van deze informatie kunnen heel gerichte publiekscampagnes gestart worden die de twijfels bij deze groep kunnen wegnemen. Zo zou de overheid met doelgroepgerichte communicatie kunnen werken aan het verhogen van de vaccinatiebereidheid in Nederland”, zegt Lude Franke, hoogleraar Genetica in het UMCG.
Laagopgeleiden sterker verbonden met elkaar
Mensen met een lagere opleiding werken weinig thuis (15%) omdat hun werk zich meestal (64%) niet goed leent om thuis uit te voeren. Een voordeel hiervan is dat lager opgeleiden zich vaak sociaal verbonden voelen met elkaar (57%). Voor de groep hoogopgeleide mensen ligt dit anders: 49% werkt thuis, en voelt zich ook minder verbonden met anderen (50%). Een verontrustende ontwikkeling is dat in iedere bevolkingsgroep de ervaren verbondenheid stelselmatig afneemt: dit was in april nog gemiddeld 70%, nu is dit afgenomen tot gemiddeld 52%. Al ervaren werkende hoogopgeleiden minder verbinding, zij geven hun leven wel een hoger rapportcijfer dan lager opgeleide leeftijdsgenoten. Dit in tegenstelling tot gepensioneerden: opleidingsniveau heeft geen effect op het ervaren levensgeluk.
Verschillende opvattingen over maatregelen
89% van de laagopgeleiden staat achter de genomen maatregel om cafés en restaurants te sluiten, terwijl hoger opgeleiden dit vaker steunen (94%). Sportwedstrijden en evenementen worden ook anders gewaardeerd: slechts 70% van de laagopgeleiden staat achter het afgelasten van deze grootschalige evenementen, terwijl hoogopgeleiden dit vaker steunen (85%). Over het algemeen hebben mensen veel vertrouwen in de corona-aanpak van de overheid, met uitzondering van alleenstaande, laagopgeleide mannen tussen de 30 en 50 jaar: van hen geeft ruim een kwart (27%) aan geen enkel vertrouwen in de aanpak van de overheid te hebben.
Naleven van de maatregelen
Gedrag verschilt ook sterk tussen verschillende groepen: 17% van de laagopgeleide alleenstaande 65+ mannen schudt handen, terwijl maar 1% van de hoogopgeleide jonge mensen dit doet. Tegelijkertijd houden jongeren zich minder vaak aan de anderhalve meter regel (76%) dan oudere mensen (91%).
De resultaten laten zien dat verschillende bevolkingsgroepen op zeer verschillende wijze omgaan met de coronamaatregelen. Alle inzichten zijn te zien op de te personaliseren site www.coronabarometer.nl.
Bron: Rijksuniversiteit