In elke plaats, groot of klein, zijn of waren er standbeelden of andere beelden die vooral in de jeugdjaren bij velen opvielen. Zo was dit het geval in Groningen tot in de tweede helft van de jaren zestig van de vorige eeuw toen een enorm groot Koning Christus beeld stond opgesteld tegen de wand van de Sint Martinuskerk aan het Broerplein in Groningen. Praktisch recht tegenover het bordes van het Academiegebouw.

Voornoemde kerk was de belangrijkste kerk van Groningen en werd dan ook de kathedraal van het toenmalige Bisdom Groningen genoemd. Leegloop van de kerken en veel te hoge kosten om alle gebouwen van goed onderhoud te voorzien had in Groningen tot gevolg dat in de jaren tachtig van de vorige eeuw een aantal kerken werd gesloten en al dan niet deels werd gesloopt. Twee voorbeelden vanuit Groningen zijn de Heilig Hart kerk als ook de Sint Martinuskerk.

De Heilig Hart kerk, gelegen aan de Moesstraat, werd grotendeels gesloopt om plaats te maken voor appartementen. Maar ook nu nog horen de huidige bewoners met grote regelmaat de klok luiden van de kerk, daar de toren bewaard is gebleven en de klok intact. De Sint Martinus kerk werd in de jaren tachtig van de vorige eeuw gesloopt om ruimte te creëren voor een grote universiteitsbibliotheek. Het Koning Christusbeeld was dus al vele jaren daarvoor verdwenen.

Nog goed weet ik me te herinneren dat, er langs lopend, het me destijds opviel dat er veel vogels ongevraagd gebruik maakten van het beeld door hun poep er op achter te laten, terwijl in de provotijd het ook een aantal malen werd beklad. In  november 1970 kwam de aanwezigheid van het Koning Christusbeeld nogmaals ter sprake in de lokale krant waarbij de toenmalige deken van Groningen, Braakhuis, stelde dat het beeld naar elders was verplaatst omdat het vaak slachtoffer was van spotlustigen, terwijl anderen van mening waren dat het beeld was weggehaald omdat steeds minder beelden binnen de katholieke gemeenschap werden geaccepteerd.

Gevolg was dat het beeld van het Broerplein werd weggehaald en vervolgens een plekje kreeg in een donker portaal van de kathedraal. Daar werd het een tijd later ontdekt door de heer T Wilkens, die opzichter was van het Rooms Katholieke Kerkhof. Hij was van mening dat het koperen Koning Christusbeeld een betere plaats verdiende en kwam met het voorstel het te verplaatsen naar het kerkhof aan de Hereweg. Hij kreeg toestemming en zorgde voor een vrachtwagen en een kraan, zodat het transport kon plaats vinden.

Daar werd het beeld toegevoegd aan een verzameling devotionalia, daar in de opslag aanwezig. De diverse objecten waren door hem en zijn zwager J Hegeman verzameld, waaronder naast beelden ook preekboeken, kerkboeken en meer. De hoop bij beide heren was dat er ooit nog ergens een gebouw voor beschikbaar kwam om het verzamelde werk openbaar te maken voor de medemens.

Wilkens was ook in het bezit van honderden bidprentjes, waarvan de meesten opriepen tot bidden. Ze werden vaak ter nagedachtenis van een overleden lid van de Katholieke Kerk uitgegeven en aan familie en bekenden toegezonden. De geschiedenis van de bidprentjes gaat terug tot ongeveer 1810 toen het idee hiervan ontstond in Vlaanderen. Duitsland, Nederland en andere landen volgden weldra.

Rond 1970 was de uitgave van deze bidprentjes een teruglopende zaak.

Een heel bijzonder object, dat beide heren in het bezit hadden, was een Goede Herder beeld dat in het begin van de twintigste eeuw in Amsterdam uit een bouwput tevoorschijn was gekomen en waarschijnlijk rond 1500 was ontworpen en tijdens de Beeldenstorm was geslachtofferd. En het Koning Christusbeeld? Wel die heeft een mooie plek gekregen op het voorste veld van het Rooms Katholieke Kerkhof waar het parmantig staat bij de graven van diverse religieuzen die in Groningen actief zijn geweest.

Hans Knot  – Foto’s: Aly Wieringa FocusGroningen