Met de officiële opening van de vernieuwde Aletta Jacobskamer in het Universiteitsmuseum Groningen door drs. Lilianne Ploumen, presenteert het Universiteitsmuseum in de Oude Kijk in ’t Jatstraat sinds vandaag, donderdag 8 maart, drie iconische topstukken van de Nederlandse geschiedenis. Deze topstukken zijn speciaal geselecteerd voor de Canon van Nederland en geven een bijzondere kijk op de geschiedenis van vrouwenemancipatie.
Lilianne Ploumen was in Groningen voor de uitreiking van de Aletta Jacobsprijs van de Rijksuniversiteit Groningen. Ze krijgt de prijs vanwege haar betrokkenheid en succesvolle inzet voor de rechten van vrouwen en meisjes over de hele wereld.
Met de presentatie van de topstukken is het Universiteitsmuseum Groningen officieel toegetreden tot het landelijke Canonnetwerk. Willem Bijleveld, directeur Nederlands Openluchtmuseum, overhandigde Prof.dr. Elmer Sterken, Rector Magnificus Rijksuniversiteit Groningen, het Canonschildje dat symbool staat voor de toetreding.
Topstukken Canon van Nederland
De Canon neemt je in vijftig vensters mee langs mensen, gebeurtenissen en voorwerpen die samen de geschiedenis van Nederland vertellen. Aletta Jacobs is een van de Canonvensters van de Canon van Nederland. In de Aletta Jacobskamer zijn drie iconische topstukken van de Nederlandse geschiedenis gepresenteerd, omdat deze voorwerpen een bijzondere kijk geven op de geschiedenis van vrouwenemancipatie. Deze topstukken brengen je dichtbij het leven en de tijdsgeest van Aletta Jacobs.
De topstukken bestaan uit een hutkoffer van Aletta Jacobs, het baarmoedermodel van Fa. Auzoux en het bureau van Aletta Jacobs.
De hutkoffer vertelt het verhaal van Aletta Jacobs’ grote wereldreizen van 1911 en 1912. Aletta reist samen met de Amerikaanse Carrie Chapman Catt, de eerste voorzitter van de Wereldbond voor Vrouwenkiesrecht, rond de wereld om de strijd voor vrouwenkiesrecht wereldwijd gestalte te geven. Tijdens deze reizen vergezelt de hutkoffer Aletta overal. In de koffer zitten de hoeden, japonnen en sieraden die zij draagt als ze spreekt voor groepen of belangrijke personen ontmoet. Haar initialen zijn nog vaag te zien.
Het baarmoedermodel van Fa. Auzoux belichaamt de modernisering van de geneeskunde in de negentiende eeuw, wanneer het aanschouwelijk onderwijs wordt geïntroduceerd. Het model uit 1844 wordt nog steeds gebruikt als Aletta Jacobs in Groningen medicijnen gaat studeren. Tijdens haar studie ontdekt ze hoe artsen met vrouwen omgaan, hoe weinig vrouwen weten over hun eigen lijf en vooral hoe weinig zij de baas zijn over hun eigen lichaam. Het baarmoedermodel staat daarmee symbool voor de kennis van en macht over het vrouwelijk lichaam.
Aletta Jacobs’ bureau moet door haar zijn gebruikt voor haar vele schrijfwerk. Ze heeft een enorm netwerk. Als huisarts stelt ze achter haar bureau brieven op en schrijft ze recepten uit voor haar patiënten. Ook heeft ze hier waarschijnlijk veel gepraat met vrouwen die bij haar op spreekuur komen. Wellicht schrijft Aletta hier in 1898 haar boek De vrouw. Haar bouw en haar inwendige organen, dat vrouwen moet helpen meer over hun eigen lichaam te weten te komen.
Canonnetwerk
Met de Canon van Nederland als uitgangspunt slaan musea door heel Nederland de handen ineen om de veelzijdigheid van de Nederlandse geschiedenis voor het voetlicht te brengen. Deelnemende Canonmusea presenteren iconische topstukken van de Nederlandse geschiedenis en trekken in 2018 gezamenlijk op in bijzondere Canonprogrammering. Het Canonnetwerk is een groeiend netwerk van nu 22 deelnemende musea verspreid over het land. De landelijke samenwerking is een initiatief van het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem, waar sinds september 2017 de overzichtspresentatie van de Canon van Nederland te zien is. Het Canonnetwerk wordt mede mogelijk gemaakt door het Mondriaan Fonds, K.F. Hein Fonds en de Gravin van Bylandt Stichting.