Wethouder De Rook verrichttte vanmiddag de starthandeling voor de bouw van de Helperzoomtunnel. De Helperzoomtunnel moet Helpman verbinden met het Europapark.

De tunnel komt er omdat de spoorwegovergang bij de Esperantostraat dicht gaat. Die overgang voldoet niet meer aan de eisen van de Nederlandse Spoorwegen. De afgelopen weken werden al 150 bomen gekapt ter voorbereiding van de bouw.

De tunnel moet begin 2018 klaar zijn. Vanwege de werkzaamheden is er komend weekend geen treinverkeer mogelijk rond station Europapark.

Al in het begin van de werkzaamheden kwamen de bouwers voor een verrassing te staan. Op het bouwterrein, in de buurt van het spoor, werd een oude kademuur aangetroffen, met daarin een wateronderdoorgang (duiker).  Dit bouwwerk was niet werd niet aangetroffen bij het archeologisch vooronderzoek. De vondst is niet archeologisch waardevol, maar staat wel in de weg voor het project en moet worden weggehaald, waardoor de planning enigszins is aangepast, zonder gevolgen voor de opleverdatum (voorjaar 2018).

Achtergrond kademuur

Weliswaar niet archeologisch waardevol, maar er zit wel een leuk verhaal aan vast.

Bij het archeologisch vooronderzoek was wel een stuk wegdek gevonden van circa 200 jaar oud, dus aangelegd rond 1820. Dit pad liep van borg Groenestein naar borg Zandvoort. Deze borg, die nu niet meer bestaat, lag aan het Winschoterdiep.

De geschiedenis van borg Groenestein gaat terug naar het rampjaar 1672. Groningen werd vanuit het zuiden belegerd door de bisschop van Munster (Bommen Berend). Bij dit beleg werd het Blauhuys in de brand gestoken. Deze stond op de plek van Groenestein. In 1679 kocht ene Lucas Alting de grond om er een buitenhuis aan te leggen. Het oudste deel van Groenestein is gebouwd in 1685. In 1871 is een grote verbouwing geweest waarbij het landgoed in omvang is verdubbeld. Het landgoed in de 18e eeuw langdurig in bezit geweest van de familie Quintus. later kwam het in handen van de familie Onnes. Rond 1850 raakte de familie Onnes in financiële problemen. Toen heeft Onno Joost Quintus (1781-1872) het weer teruggekocht.

Op dat moment was hij lid van Provinciale Staten. Het gerucht gaat dat hij uit hoofde van zijn functie wist dat de staatspoorwegen van plan waren een spoorlijn over het land aan te leggen. Hij heeft het landgoed met het terrein eromheen voor een appel en een ei kunnen verwerven. Daarna kon hij een deel van het land voor een lucratief bedrag verkopen aan de staatsspoorwegen. Bovendien bedong hij een treinhalte bij zijn landgoed.

Als hij op reis wilde, kon hij de trein bij zijn landgoed laten stoppen. De heer Quintus had ook bedongen dat bij de aanleg van het spoor het kanaal intact zou blijven. Daarom is rond 1860 een spoorbrug aangelegd over het kanaal, met daarin meerdere duikers (waterdoorgangen). Aan weerszijden van de brug zijn kademuren gebouwd. Deze zijn opmerkelijk lang. Uit archiefonderzoek is gebleken dat hier een soort rangeerterrein heeft gelegen, met meerdere sporen naast elkaar.

De kademuren zijn nergens op tekeningen teruggevonden. De eerste trein is in 1868 gaan rijden. Het Helperpad was nog tot rond 1940 een oversteekplek bij het spoor. Uit veiligheidsoverwegingen is de oversteekplaats opgeheven.

Tot in de jaren vijftig bleef Groenestein in handen van de familie Quintus. Daarna is het aan de gemeente verkocht. Die heeft van de tuin rond Groenestein een openbaar park gemaakt, met extra toegangen. De Helperzoomtunnel komt precies op de plek van de treinhalte van Groenestein.

Komend weekend treinvrije periode (10, 11 en 12  maart) als eerste echte start van de bouw

In het weekend voert aannemer Combinatie Herepoort ’s avonds, ’s nachts en overdag werkzaamheden uit op en rond het spoor op de locatie van de toekomstige Helperzoomtunnel. De omwonenden hebben hierover een brief ontvangen. De werkzaamheden beginnen in de nacht van vrijdag 10 op zaterdag 11 maart om 03.00 uur. Dan wordt een deel van de rails en het grind tussen de sporen weggehaald. Zaterdagochtend 11 maart rond 09.00 uur begint het plaatsen van wanden links en rechts van de plek waar later de tunnel uitgegraven wordt. Deze wanden bestaan uit losse onderdelen die elk zo’n 9 meter diep de grond in worden getrild. Het plaatsen van de wanden duurt tot halverwege de nacht van zaterdag op zondag. Zondagochtend 12 maart wordt het spoor weer teruggebouwd. Dit alles duurt tot maandagochtend 04.30 uur.

Foto’s: Siebrand Wiegman