Grote bedrijvigheid was er in de maanden augustus en september te constateren in het voormalige pand van Vroom en Dreesmann aan de Grote Markt en Oude Ebbingestraat in Groningen. Allereerst werden er op de diverse etages van het voormalige warenhuis grote hoeveelheden asbest weggehaald, waarvoor ondermeer enige dagen het verkeer in de Rode Weeshuisstraat werd gestremd. Ook voorbereidingen voor een grondige verbouwing volgden. Een deel van het bijgebouw dient te worden dichtgemetseld omdat het een totaal andere bestemming krijgt dan het hoofdgebouw, namelijk die van appartementen. Na even te hebben gekeken naar de bedrijvigheid stapte ik op de fiets richting Vismarkt om de wekelijkse groenten en fruitaankopen te doen.

Mijn gedachten gingen naar een ander voormalig warenhuis aan de Vismarkt, Galeries Modernes. Een pand waar later de openbare bibliotheek Groningen jaren gebruik van maakte en ook al weer vele jaren een schoenen- en kledingwinkel in is gevestigd. Toen Galeries Modern er gebruik van ging maken werd het pand de eerste in Groningen waar gebruik werd gemaakt van een roltrappensysteem. Het bracht me tot de gedachten dat ik nog aantekeningen had over de overname van Galeries Modern en wel begin oktober 1968.

Door middel van een aandelenruil was Bijenkorf Beheer eigenaresse geworden van het warenhuisbedrijf Galeries Modernes. Behalve in Groningen exploiteerde Galerie Modernes ook zaken in Amsterdam, Rotterdam-centrum en Rotterdam-Hoogvliet, Rijswijk, Utrecht, Arnhem, Enkhuizen en Gorinchem. De Galeries Modernes waren enkele jaren eerder, in 1961, in Belgische handen gekomen op een moment dat de Belgische grootwinkelbedrijven trachtten vaste voet op de Nederlandse markt te krijgen. Die pogingen waren niet erg succesvol geweest, zodat ‘Grand Bazar van Antwerpen’, die in 1968 de eigenaresse was van het warenhuisbedrijf Galeries Modernes, op zoek was naar een koper.

Bijenkorf Beheer zag hierin een mogelijkheid om haar positie in de detailhandel belangrijk te versterken. Maar er was nog meer activiteit na de overname want binnen het Bijenkorfconcern was destijds ook de HEMA opgenomen en samen met de vestigingen van Galeries Modernes ging men beschikken over 75 verkoopmagazijnen en winkelpanden. Omzetcijfers werden destijds niet door de leiding van het concern gepubliceerd, doch aangenomen werd dat zij destijds in de buurt van 700 tot 800 miljoen gulden per jaar lagen. De overname van de aandelen leverde nogal wat publiciteit op destijds in de geschreven pers waarbij ondermeer gesteld werd dat de totale personeelsbezetting, na het binnenhalen van de 1400 mensen die actief waren bij Galeries Modernes, er ongeveer 10.000 mensen hun inkomsten verworven via het grote ‘Bijenkorf’ concern.  De toenmalige nieuwe combinatie kwam daarbij in grootte op de tweede plaats te staan in de categorie warenhuisconcerns. Vroom en Dreesmann had destijds een omzet, die bijna het dubbele was van de Bijenkorf Beheergroep, terwijl er ongeveer 20.000 mensen emplooi vonden.

Ter betaling van de aandelen, die van de Belgische maatschappij werden overgenomen, ging men bij Bijenkorf Beheer certificaten van aandelen afgeven. Afgesproken werd trouwens dat de certificaten niet verhandeld zouden worden, zodat er geen koersdruk op de in omloop zijnde stukken konden worden uitgeoefend. Er was, bij de overname, dus totaal geen sprake van contanten. In beurskringen werd in 1968 aangenomen dat op grond van de bestaande koers der certificaten een waarde van omstreeks f 16 miljoen inruil was gegeven voor de aandelen Galeries Modernes. De exploitatie van Galeries Modernes werd vervolgens binnen het Bijenkorf-Hemaconcern voortgezet. De verschillende bedrijven vulden elkaar aan, want Galeries Modernes had een heel andere productengroep en klantenkring dan bijvoorbeeld de Bijenkorf. Ook vormde de supermarkt die in vele vestigingen van Galeries Modernes bestond, een aantrekkelijkheid. Die supermarkten waren zeker groter dan die van de Hema-zaken.

De geschiedenis van de Galeries Modernes-keten ging terug tot 1871, toen de Franse koopman Zephyrin Couvreur zijn eerste Grand Bazar Français opende aan de Hoogstraat in Rotterdam. Vijf jaar later, in 1876, opende een broer van Zephyrin een filiaal aan de Reguliersbreestraat in Amsterdam. Door naastliggende percelen aan te kopen en te verbouwen kon de winkel steeds verder uitgebreid worden. In het begin van de jaren dertig van de vorige eeuw werd besloten op de panden te slopen en een nieuwbouwpand neer te zetten. In 1901 volgde de opening van een filiaal in Utrecht. In 1921 besloot de familie Couvreur tot samenvoeging van de tot dan toe aparte ondernemingen in Amsterdam, Rotterdam en Utrecht en werd een naamloze vennootschap opgericht. In 1925 werd de naam gewijzigd in Galeries Modernes. In 1960 richtten de ‘S.A. Le Grand Bazar d’Anvers’  en de ‘N.V. Maatschappij tot Exploitatie van Winkels en Magazijnen Galeries Modernes Grand Bazar Français’ de nieuwe ‘N.V. Galeries Modernes-Nederland’ op.

Ten tijde van de overname in oktober 1969 draaide de Galeries Modernes slecht, maar middels de overname probeerde KBB te voorkomen dat de keten in Amerikaanse of Duitse handen viel. Er werd een reorganisatieplan opgesteld, waarbij de activiteiten van Galeries Modernes werden teruggedrongen en overgenomen door Maxis en De Bijenkorf. In de volksmond werd het bedrijf vaak Galeries Modern genoemd.

In 1970 sloten de vestigingen Rotterdam-Hoogstraat, Gorinchem en Enkhuizen. In 1973 volgde Groningen en werd de vestiging in Arnhem omgebouwd tot een Bijenkorf. De laatste vestiging sloot medio 1984. Zoals eerder al gemeld werd in 1973 de deuren van Galeries Modernes aan de Vismarkt voorgoed gesloten en werd het pand heringericht tot Openbare Bibliotheek, waar tevens de eerste uitleendiscotheek op een etage werd gevestigd. In 1990 kreeg het pand de functie van winkelbedrijf, dat het nog steeds heeft.

Bron en foto: Hans Knot