Publicist Johan van Gelder volgde het spoor van de geroofde Joodse tegoeden en schreef het boek ‘Maror’.
Maror, De dubbele roof op de Joodse tegoeden, beschrijft de geschiedenis van het Centraal Joods Overleg (CJO) en de Stichting Platform Israël (SPI) die met de Nederlandse overheid, bankwezen en verzekeraars hebben onderhandeld over teruggave van de geroofde Joodse tegoeden.
Die tegoeden waren ontstaan nadat holocaustslachtoffers hun bezittingen tijdens de Tweede Wereldoorlog waren kwijtgeraakt of niet meer konden opeisen, omdat ze waren vermoord in de Duitse concentratiekampen. De twee Joodse dakorganisaties kenden geen holocaustoverlevenden als leden. Een select groepje bestuursleden trok zonder een mandaat van Holocaust overlevenden de macht naar zich toe om de verdeling van de Joodse tegoeden te regelen.
Op basis van Joodse religie werd een groot deel van de ruim zevenhonderd miljoen gulden die zouden worden terugbetaald, weggezet voor de Joodse infrastructuur.
Dit stuitte op verzet bij holocaustslachtoffers die hierdoor een lagere individuele uitkering ontvingen voor het leed en schade dat hen tijdens de oorlogsjaren was aangedaan. Ze voelden zich dubbel beroofd. Enerzijds door de Nederlandse overheid, bankwezen en verzekeraars en anderzijds door de Joodse instellingen zelf, die enkele honderden miljoenen gulden aan de holocausterfenis onttrokken.
Publicist Johan van Gelder volgde het spoor van de geroofde Joodse tegoeden wat uiteindelijk resulteerde in de Stichting Collectieve Maror-gelden Nederland die jaarlijks subsidies verstrekt om de Joodse traditie voor de toekomst financieel zeker te stellen.
Hij zegt dat de gang van zaken geen schoonheidsprijs verdient. De onderhandelingen over de ‘roof en restitutie Joodse tegoeden WOII’ waren niet bepaald positief te noemen. Dreigementen, boycots, overleg in achterkamertjes, verbijstering, teleurstelling en soms onheuse reacties ontsierden de gesprekken. Ook waren er geluiden te horen dat er geschiedvervalsing was gepleegd. De slachtoffers en nabestaanden die in aanmerking kwamen voor een individuele uitkering kregen te maken met pijnlijke vragen.
Niet voor niets is gekozen voor Maror (Armoracia rusticana) als naam voor de stichting die het aanspreekpunt is geworden voor financiering van Joodse doelen in Nederland. Maror herinnert aan de bittere smaak van de mierikswortel en de slechte tijden in de Joodse geschiedenis. Daar is met de omstreden holocaustgelden een hoofdstuk aan toegevoegd. Het boek kost € 18,00 (ex. verzendkosten) en is te bestellen bij de boekhandel.