Er komt een onderzoek naar de teloorgang van het Groningse geothermieproject. Dat heeft gehele gemeenteraad woensdag 29 november besloten. Met dit onderzoek wil de raad aan de inwoners van Groningen verantwoording afleggen.
De raad besloot in diezelfde vergadering te stoppen met de ontwikkeling van het geothermieproject om huizen in Groningen te verwarmen. Terwijl in juni 2016 de gemeenteraad bijna unaniem akkoord was gegaan met het geothermieproject. Geothermie moest één van de middelen zijn om Groningen in 2035 energieneutraal en gasloos te maken. Bij geothermie – ook wel aardwarmte genoemd – wordt warmte uit grondwater gehaald om huizen te verwarmen. Gas is dan niet meer nodig.
Duizenden huishoudens in Selwerd en Paddepoel zouden ervan profiteren. Maar in juli van dit jaar adviseerde toezichthouder Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) terughoudend te zijn met geothermie in gebieden waar aardbevingen voorkomen als gevolg van gaswinning. Tussen specialisten bestaat verschil van inzicht over de seismische risico’s. “En dat is een verschil van inzicht over het garanderen van de veiligheid van onze inwoners”, aldus B&W die daarom de raad voorstelde het geothermieproject ‘on hold’ te zetten.
Naïef
De raad ging daarmee akkoord. De financiële strop van het stopzetten is 6 miljoen euro; 3 miljoen van de gemeente en 3 miljoen van het Waterbedrijf. “Stoppen is realistisch en beperkt de schade ”, aldus Max Blom (VVD). Tegelijkertijd wil het college nog wel verkennen of en welke opties er nog zijn voor geothermie in Groningen. Ook met deze verkenning stemde de gemeenteraad in. Alle elf fracties dienden de motie in voor het onderzoek naar de gang van zaken van het geothermieproject. Want hoe kan het dat een jaar geleden bijna de voltallige raad voor geothermie stemde, terwijl een jaar later het project vanwege de risico’s wordt stopgezet. “Is de raad naïef geweest?”, aldus Wim Koks (SP). “Heeft de raad wel goed gecontroleerd?”
Schuldvraag
Het is de raad niet te doen om schuldige aan te wijzen voor het mislukken van het geothermie project. “Het moet niet gaan om de schuldvraag maar om verantwoording afleggen”, zei Blom. Fractievoorzitter Gerjan Kelder van de Partij voor de Dieren vreesde met een onderzoek eerst voor een ‘opmaat naar bijltjesdag”, maar stemde uiteindelijk voor. “De focus ligt op: Hoe nu verder?” Qua informatievoorziening valt het college niet zoveel te verwijten, zei Blom. “Ik geloof niet dat het college informatie heeft achtergehouden”, aldus fractievoorzitter Inge Jongman van de ChristenUnie. “Het college weet ook wel dat dat een politieke doodzonde is.”
Verantwoorden
Het gaat de raad er echt om uit te zoeken hoe het kan dat bijna heel politiek Groningen – alleen 100% Groningen stemde tegen het project – instemde met het project dat uiteindelijk strandde en zes miljoen euro gemeenschapsgeld heeft gekost. “De raad acht het van belang zich te verantwoorden naar de inwoners van de gemeente Groningen omtrent de gang van zaken in het heden en verleden rondom het project”, zo schreven alle politieke partijen in de motie over het raadsonderzoek. Er wordt nu gekeken hoe zo’n onderzoek eruit moet zien. In januari moet er een plan liggen. De Stadspartij wil dat de verloren zes miljoen euro door de NAM wordt betaald.
Energieneutraal
Verder moet er nu een alternatieve duurzame warmtebron worden gezocht. Want er zijn al contracten getekend voor de levering van warmte door WarmteStad, het duurzame nutsbedrijf waarin de gemeente en het Waterbedrijf samenwerken. “Wat is qua duurzaamheid en businesscase het beste scenario”, schetste wethouder Mattias Gijsbertsen (GroenLinks) de uitdaging. Het geothermieproject had een belangrijk middel moeten zijn om Groningen energieneutraal te maken. Zonder aardwarmte wordt dat doel moeilijker te bereiken. “We moeten onverminderd doorgaan in ons streven naar energieneutraliteit”, stelde Jan Pieter Loopstra van PvdA.
Ontevredenheid
Het onderwerp geothermie had een relatie met een ander onderwerp op de agenda: de aardbevingen. De raad besprak de stand van zaken in het aardbevingsdossier Groningen en Ten Boer, waarmee de Stad wordt heringedeeld, en een brief van de Nationaal Coördinator Groningen Hans Alders. Fracties uiten hun zorgen over de schadeafhandeling, versterkingsoperatie en de nieuwbouwregeling. Wethouder Roeland van der Schaaf (PvdA) constateerde een gezamenlijk beeld in de gemeenteraad. “Er is ontevredenheid over hoe het gaat en zorg over de onzekerheid die over het proces hangt.”
Dorpsvernieuwing
De wethouder stelde vast dat de aardbevingsproblematiek in de gemeente Ten Boer, vanaf 1 januari 2019 heringedeeld met Groningen, anders dan in de Stad het gesprek van de dag is. In de Ten Boerster dorpen Woltersum en Ten Post speelt de versterkingsoperatie sterk. Van der Schaaf vertelde dat Groningen met Ten Boer in gesprek is over de inzet van de kennis en kunde rond wijkvernieuwing. “Er mag geen sprake zijn van kale versterking, maar het moet echte dorpsvernieuwing worden, een proces van de mensen zelf.” Van der Schaaf pleitte voor vertrek van de NAM uit het systeem en regie voor de regio. “De inwoners moeten weer centraal staan.”
Zelfmoord
Verder besloot de raad om in de aanpak ter preventie van suïcide in Groningen ook aandacht te besteden aan jongeren en studenten van 12 tot 26 jaar. Het college had de focus op twee andere groepen gelegd: vijftig- tot zestigplussers en jongeren tussen de 12 en 20 jaar. “Zelfmoord onder studenten is doodsoorzaak nummer 2 en de leeftijd waarop psychische klachten zich voor het eerst voordoen, ligt vaak tussen de 18 en 24 jaar”, aldus de partijen met Student en Stad als initiatiefnemer die de motie indienden. Unaniem steunde de raad dit voorstel. De raad nam aan het begin van de vergadering afscheid van Sabine Koebrugge van de VVD. Zij was sinds 2010 raadslid en vanaf 2012 fractievoorzitter.