Papieren formulieren worden digitaal

Niet alleen het Rijk maar ook provincies, waterschappen, gemeenten en overheidsdiensten laten uiterlijk in 2017 hun schriftelijke contacten met inwoners bij voorkeur digitaal verlopen. Te denken valt aan aanvragen en beslissingen over vergunningen, bezwaarschriften tegen beslissingen, inspraak op overheidsplannen en het doorgeven van gegevens voor bijvoorbeeld uitkeringen, belastingen, toeslagen, studiefinanciering en pensioenen. Het gebruik van een persoonlijke, veilige berichtenbox op mijn.overheid.nl zal daarom fors gestimuleerd worden.

Besparing en gemak

Het vervangen van papieren formulieren door digitale formulieren kan € 300 à 350 miljoen per jaar besparen. Maar ook levert het gemak op: iedereen kan zaken doen met de overheid op een tijdstip dat het hem of haar uitkomt, ook buiten kantooruren. Minister Plasterk: “Het loonzakje met bankbiljetten en munten is ook al lang afgeschaft, iedereen krijgt z’n loon, pensioen of uitkering op een bankrekeningnummer. Daar is iedereen aan gewend. Als betalingen bijna allemaal elektronisch gaan, wordt het nu hoog tijd om ook de post van de overheid niet meer op papier te doen.”

Hulp als dat nodig is

Mensen die niet zelf digitaal zaken met de overheid kunnen doen moeten daarbij wel hulp krijgen, maar ook dan is papier niet de eerste oplossing. Mensen die niet over een computer beschikken of daar niet mee uit de voeten kunnen, moeten hulp kunnen inroepen om hun zaken toch digitaal te regelen. Dat kan bijvoorbeeld op het gemeentehuis, in een buurtcentrum of in een bibliotheek. Er komt een proef waarin gemeenten samen met verschillende uitvoeringsorganisaties kijken hoe persoonlijk contact het beste vorm kan krijgen voor mensen die niet digitaal kunnen meedoen. De overheid gaat burgers verder actief betrekken bij de ontwikkeling van ICT-voorzieningen om ervoor te zorgen dat burgers er goed mee kunnen werken.

Persoonlijk contact blijft mogelijk

Het uitgangspunt is dat het contact met de overheid zoveel mogelijk digitaal wordt, maar uitzonderingen zijn mogelijk. Wie een brief op papier naar een gemeente of ministerie stuurt, moet wel antwoord krijgen. Ook blijft vanzelfsprekend persoonlijk contact mogelijk, via de telefoon of de balie. Ook voor het aanvragen van een paspoort of rijbewijs zal persoonlijk contact nodig blijven om de identiteit en de pasfoto van de aanvrager te kunnen controleren.

Beveiliging

Het elektronisch contact met de overheid moet wel veilig zijn, minstens zo veilig als communicatie op papier. Burgers en bedrijven moeten er zeker van zijn dat ze echt met de overheid van doen hebben. Omgekeerd moet de overheid ook zeker zijn van de identiteit van de gebruiker.  Daarom kijken het Rijk, de gemeenten en de verschillende diensten naar zwaarder beveiligde vormen van identificatie, als vervolg op het bestaande DigiD met wachtwoord en met een code per sms.

Bovendien moeten de computersystemen van de overheid goed beveiligd zijn. De Diginotar-affaire en beveiligingskwesties die onder de naam Lektober boven water kwamen, maken extra duidelijk dat alle overheden de beveiliging van hun computersystemen op orde moeten hebben. Een taskforce helpt 2 jaar lang ministeries, gemeenten, provincies en waterschappen bij het verbeteren van hun informatiebeveiliging. Vooral de bestuurders van de verschillende overheidsorganisaties moeten zich bewust zijn van het belang van goede beveiliging van hun digitale dienstverlening. Ze moeten zich ook voorbereiden op het herstellen van informatiesystemen na verstoringen of schade. Voor de hele overheid gelden er al standaarden voor de informatiebeveiliging. Overheden mogen alleen van die standaarden afwijken als ze daar een goede reden voor hebben. Verder worden overheden en andere belangrijke sectoren verplicht om verstoringen van hun ict-systemen te melden bij hun toezichthouder of bij het National Cyber Security Centrum (NCSC).

Correcte gegevens belangrijk

Om digitaal zaken te kunnen doen met de overheid is het belangrijk dat de overheid over de juiste gegevens beschikt. Nog dit jaar kan iedereen zijn gegevens in de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) op internet inzien en controleren.

Visiebrief digitale overheid 2017

Bron en foto: Rijksvoorlichtingsdienst