In Noord-Nederland zijn in 2013 675 hennepkwekerijen opgerold. Hiermee is een hoeveelheid hennep met een straatwaarde van bijna 40 miljoen euro uit de markt gehaald. Dit komt overeen met circa 9,6 miljoen joints.

Daarnaast is er in diverse henneponderzoeken crimineel verkregen kapitaal afgepakt, zodat misdaad niet langer loont. Vorig jaar behaalde de politie hierin mooie successen.

Georganiseerde criminaliteit

In 2013 werden ruim 400 personen aangehouden op verdenking van hennepteelt. Naast dat de teelt en handel van hennep verboden is, leveren kwekerijen brandgevaar op en veroorzaken ze stank- en wateroverlast. Bovendien heeft hennep vaak een relatie met de georganiseerde misdaad. De oorzaak van geweldszaken, inbraken, overvallen, ripdeals en liquidaties ligt vaak in de hennepwereld. Criminelen die zich bezighouden met illegale hennepteelt gebruiken onderling veel geweld en er gaat veel geld om in de wereld van drugs. Verdiend geld wordt geïnvesteerd in legale en illegale activiteiten. Georganiseerde criminelen frauderen met uitkeringen en hypotheken om geld wit te wassen of investeren het crimineel verkregen vermogen in andere criminele activiteiten, bijvoorbeeld wapen- en vrouwenhandel. Burgers, overheid, bedrijven en verzekeraars zijn het slachtoffer.

Afpakken

De hoeveelheid geweld in de hennepwereld lijkt het gevolg te zijn van de hoeveelheid geld die in de drugscene omgaat. Dat is ook één van de redenen dat we steeds nadrukkelijker kijken naar crimineel geld. Misdaad mag niet langer lonen. Als blijkt dat iemand veel geld uitgeeft dat niet in verhouding staat met het inkomen, dan mogen de eigendommen in beslag worden genomen. Op deze manier worden ook drugsdealers geraakt op een plek die pijn doet: in de portemonnee. In 2013 is bij het ontmantelen van hennepkwekerijen 14 miljoen euro aan planten en apparatuur in beslag genomen. Daarnaast is beslag gelegd op geld en waardevolle goederen. Een aantal voorbeelden:

• In november werd door de rechtbank een ontneming van ruim €50.000 toegewezen naar aanleiding van het aantreffen van een stekkenkwekerij in Leek.
• In juli 2013 werd in De Kiel een hennepkwekerij aangetroffen. Financieel onderzoek leidde ertoe dat uiteindelijk de curator beslag legde op 86 auto’s ter waarde van zo’n 800.000 euro.
• In oktober 2013 werd bij een grootschalige verkeerscontrole op de A37 bij Zwartemeer in een verborgen ruimte in het dak van een auto een geldbedrag van 191.000 euro aangetroffen. Het geld rook nog naar hennep, waardoor een speciale hasjhond het geld vond. Het geld is vervolgens in beslag genomen.
• Bij verschillende verkeerscontroles werd 38.000 euro en 16.000 euro aan contant geld aangetroffen in auto’s. Dit geld bleek na onderzoek verdiend te zijn met de handel in verdovende middelen. De bedragen werden in beslag genomen.
• In Finsterwolde werd in 2013 een hennepkwekerij opgerold. Naast de ruiming van de kwekerij werden diverse waardevolle goederen (onder andere een dure auto) in beslag genomen. Door vermogenstracering werd later ook nog beslag gelegd op een dure boot.

De politie neemt waardevolle goederen in beslag op basis van vermoedens dat deze zijn gekocht met crimineel geld. De rechter beslist uiteindelijk over de definitieve ontneming.

Hennepgerelateerde geweldsincidenten

De politie deed in 2013 in Noord-Nederland regelmatig onderzoek naar geweldsincidenten die drugsgerelateerd bleken te zijn. Juist vanwege de mate van geweld en de maatschappelijke impact daarvan, is het belangrijk om de hennepteelt en –handel te blijven aanpakken. Een greep uit de incidenten:

• In januari 2013 werd een man in Oosterwolde om het leven gebracht. Deze man speelde niet direct een hoofdrol in de drugscene, maar was wel geïnteresseerd in buitenkwekerijen.
• In september 2013 vond in Emmen een overval op een woning plaats. De daders kwamen binnen door een ruit kapot te slaan. De bewoner wist te vluchten. In de woning was een hennepkwekerij aanwezig.
• In januari 2014 werden vier mannen aangehouden op verdenking van vrijheidsberoving en zeer ernstige mishandeling van een 52-jarige man uit Uithuizen. Aanleiding van de mishandeling lag in een conflict over de levering van goederen voor een hennepkwekerij.
• In januari 2014 werd aan het Hoendiep in Groningen een krantenbezorger beschoten. Uit onderzoek bleek dat het hier vermoedelijk gaat om een criminele afrekening vanwege de handel in hennep. Dinsdag zijn voor deze zaak aanhoudingen verricht.

Ondermijning overheid

Met het oprollen van een losse kwekerij los je de georganiseerde misdaad in de drugscene niet op. Het gaat niet om de individuele teler of knipper. Het gaat juist om het brein achter de kwekerijen. Dat betekent dat we voor- en achteraf meer onderzoek doen naar de netwerken die achter de kwekerijen zitten. Alleen dan is het mogelijk om een crimineel netwerk uit elkaar te trekken. Hier werken we steeds meer naartoe. Tientallen politiemedewerkers zijn opgeleid of speciaal aangenomen om meer zicht te krijgen op de criminele netwerken. De focus ligt dan ook steeds meer op het verzamelen en analyseren van informatie. Niet zomaar na een anonieme melding een pand binnenvallen en een kwekerij oprollen, maar met de juiste informatie een plan van aanpak maken, waarbij zicht op de vermogenspositie van de verdachte en vervolgens het afpakken van het crimineel verkregen vermogen een steeds prominentere rol krijgen. Van symptoombestrijding naar een gestructureerde aanpak. Dat doet de politie niet alleen, maar samen met andere organisaties zoals de Douane, de Belastingdienst en de Koninklijke Marechaussee. Naast het strafrecht zijn er ook bestuursrechtelijke interventies mogelijk, bijvoorbeeld het sluiten of het verkopen van panden. Hiermee wordt de bedrijfsvoering van de crimineel gefrustreerd, terwijl opbrengsten ten goede komen aan slachtoffers en de maatschappij. Tenslotte vindt ook na veroordeling van een verdachte vermogensonderzoek plaats, indien het vermoeden bestaat dat de verdachte meer vermogen heeft verkregen uit criminele activiteiten dan tijdens een politieonderzoek naar voren is gekomen. Hierbij vindt met regelmaat beslaglegging in een later stadium plaats.

Focus

Ondermijnende criminaliteit kun je pas echt aanpakken als de politie in heel Nederland zich hierop focust. Door de reorganisatie van de politie is dit ook mogelijk. Deze betekent op termijn ook een uitbreiding van de recherchecapaciteit van 74 fte in Noord-Nederland. Die club heeft de opdracht om zich te richten op de aanpak van de ondermijnende criminaliteit.

Gevaar hennepkwekerijen

Hoewel de focus in de aanpak van hennepteelt en hennephandel steeds meer ligt op de netwerken achter de kwekerijen, blijft het van belang om kwekerijen te ontmantelen. Dat heeft vooral te maken met het gevaar wat hennepkwekerijen kunnen veroorzaken. Het houden van hennepplantages brengt bijvoorbeeld grote risico’s op brand- en waterschade met zich mee. Hierdoor vormt de kwekerij een ernstige bedreiging voor de omgeving en voor de veiligheid van omwonenden. In 2013 is in Noord-Nederland minimaal elf keer een hennepplantage ontdekt na brand en zeven keer na waterschade. Dat lijkt misschien betrekkelijk weinig, maar bij veel meer kwekerijen was zeker brand ontstaan als er niet was ingegrepen. Dit komt vooral door gloeiende zekeringen of oververhitte transformatoren bij geknutsel met elektriciteit. Bij in ieder geval 39% van de binnenkwekerijen kon worden aangetoond dat de stroom illegaal werd afgetapt. Ook de economische schade die de hennepteelt veroorzaakt is groot. Woningcorporaties en energiebedrijven draaien op voor lekkages, brandschade en illegaal afgetapte energie.

Tips

Hebt u informatie (of hebt u het vermoeden) over een hennepkwekerij in uw buurt, meld dat vooral bij de politie.